*Yazı spoiler içermektedir.
Türkiye’de 4 Ekim tarihinde vizyona giren yeni devam sineması “Joker: İkili Delilik”, tarih boyunca yayınlanmış tüm Joker karakterlerinin geleneklerini harmanlıyor. Arthur Fleck ve onun Joker’i (yeniden Joaquin Phoenix tarafından canlandırılıyor), bölünmüş kimlikleriyle gayret ediyor.
“Joker: İkili Delilik”, evvelki sinemanın olaylarından iki yıl sonrasına götürüyor seyirciyi. Fleck, beş kişiyi öldürdükten sonra (ki herkes 5 kişi olduğunu bilmektedir fakat gerçek sayı 6’dır) Arkham Eyalet Hastanesi’nde bir hastadır ve burada Lee Quinzel/Harley Quinn (Lady Gaga tarafından canlandırılıyor) ile tanışır. Lee Quinzel yani DC evreninden daha evvel tanıdığımız Harley Quinn, Arthur’un Joker kimliğine delicisine takıntılı, bağımlı bir aşıktır ve Arthur’un Joker kimliğinden çıkmadan, yalnızca Joker olarak kalmasını ister.
Filmin finali DC cihanında Joker’e farklı gözle bakmamızı sağlamasıyla birlikte, Harley Quinn karakteri ve şimdiye kadar bildiğimiz Joker ile olan münasebetini de beklenmedik bir kıssaya sapmasıyla seyirciyi öteki ufuklara yönlendiriyor. O denli ki daha evvel bildiğimiz ve bu sinemada de yer alan Joker’in aşığı Harley Quinn, gelebilecek devam sinemalarında şimdiye kadar bildiğimiz Joker’in annesi… Evet, izlemeyenler için ya da DC kozmosuna çok da hakim olmayanlar için karışık bir durum.
Harley Quinn, daha evvel tanıdığımız palyaçoya ve kıymetli bir psikoloğa dönüşmese de, Joker’e olan takıntısının beyaz perdeye yansıyışı kendisinin de nasıl da Joker’e dönüşebilecek bir potansiyele sahip olduğunu göstermektedir. Arthur ise Lee Quinzel’in/Harley Quinn’in aşkına karşılık Joker olmak istemektedir lakin o birinci sinemada tanıdığımız Joker haline tam manasıyla bürünemez, o karaktere tam manasıyla geçiş yapamaz.
SEYİRCİYE OYNANAN BİR OYUN
Her yeterli sinema üzere “Joker: İkili Delilik” de seyirciye oynanan bir oyundur. Bu oyunun tahminen de güzel oyun olması için en mükemmel sürpriz gerçekleşir ve Arthur sinemanın sonunda “Joker yok” der. Arthur, “sadece Arthur var” dedikten sonra, kendisini şimdiye kadar hayatta tutan Harley Quinn’i de kaybetmesiyle yalnızlığa bürünen ve yalnızca vefatı isteyen Arthur’un var olduğunu doğrular; yalnızca Arthur vardır. “Joker: İkili Delilik”, yalnızca kişilik bölünmelerini değil, birebir vakitte kırık bir hayalin hoşluğuyla dağılmayı da (bölünmeyi de) bize sunar.
Joker’in ilişkin olduğu kültürel kalıp, yüzyılı aşkın bir müddettir insanların lakin bilhassa erkeklerin sonlu hallerine, şiddetli ve istemsiz kahkahaya, irade ve benlik hissinin kaybına olan ilgiyle temaslıdır. Çift kimlik, bölünmüş şuur ve ikili manalar; 1940’lardan bu yana Joker kıssalarının temel ögeleri olmuştur.
2008 imali gişe rekorları kıran “The Dark Knight” sinemasında (Heath Ledger’ın Joker’i), Joker, farklı köken kıssaları sunar. Yakın devirdeki “Three Jokers” (Üç Joker) çizgi roman serisinde de karakter, çoklu bir kimlik olarak sunulur. 2007 yayınlanan “The Clown at Midnight” (Gece Yarısındaki Palyaço) Batman çizgi romanında Joker, kendini “bir krupiyenin kart dağıtması gibi” farklı benliklere kendi isteğiyle geçen bir psikopattır.
KOLEKTİF BİR DELİLİK
“Joker: İkili Delilik”te ise, sinema boyunca ana karakterin gelecekte dönüşebileceği Jokerlerin çözülüşünü izlerken, toplumsal yanılsamaların güzelleştirebildiği kadar sömürebildiği bir kıssayı tüketiyoruz. Direktör Todd Phillips’in, Broadway gösterilerini aratmayacak müzikallerin canlandığı bir müzik kutusu içine soktuğu Arthur’un Joker’i, bir türlü gerçeğe dönüşemeyen, fanteziler biçiminde beliren bir kolektif hayal, kolektif sanrı ve hakkını verirsek kolektif bir meczupluktur. Joker, geçmişten gelen bir bütünün kesimidir lakin birebir vakitte hem vardır hem de yoktur. “Joker: İkili Delilik”, aslında ikili değil, modül kesim olmuş karakter halini sunarken bu çöküşten bir palyaçodan keyif alır üzere keyif almamızı sağlar.
İyi seyirler…